Valkuilen bij agrarisch vertalen: homoniemen

Onder afzetten wordt verstaan het vlak boven de grond afzagen van bomen, met de bedoeling dat de stobben weer uitlopen. Als voorbeeld nemen we het afzetten van elzen- en wilgensingels.

Elzensingels die meer achter op het erf of in het landschap staan, worden beheerd als hakhout, dit is een vorm van beheer waarbij met tussenpozen het hout tot op kniehoogte gekapt wordt en de overblijvende stobben opnieuw uitlopen. De singel wordt eens in de 10 jaar afgezet. Een jaar na het afzetten heeft de elzensingel alweer een hoogte van 1,5 meter en na twee jaar 3 meter. Het afzetten van een singel is ook goed voor singels die erg achterstallig onderhouden zijn. De singel krijgt hierdoor zijn vitaliteit terug en wordt weer mooi dicht van vorm.

Wilgensingels worden eens in de 8-10 jaar afgezet, anders groeien de wilgen uit tot grote bomen (afhankelijk van de soort), waardoor de functie van singel verdwijnt. Een wilgensingel waar hakhoutbeheer op wordt uitgevoerd wordt ouder dan een bomenrij van wilgen.

Muizenoor (Hieracium pilosella) is een vaak zeer laag blijvend grijsachtig groen plantje. Het plantje vormt vrij lange uitlopers en de bladloze stengel mondt uit in één heldergeel bloempje. Muizenoor komt voor in vrijwel heel Europa met extra areaal in het Marokkaanse Atlasgebergte en zuidwestelijk Azië. In de Verenigde Staten is het als exoot ingeburgerd en daar zijn ze er niet zo blij mee... Daar staat hij op de zwarte lijst en wordt hij actief bestreden.

Voor een fruitteler zijn muizenoortjes de besmette (eind)knoppen van scheuten van fruitbomen.

In Chinese gerechten gebruikt men vaak een soort gedroogde Chinese champignons, dun en donkergrijs tot bruinzwart van kleur. De Chinezen noemen deze koeping tikoes, Chinees voor muizenoortjes.

Men noemt poters die één of meer nieuwe knolletjes vormen, voordat de plant bovenkomt, onderzeeërs. Onderzeeërvorming komt in het algemeen meer voor naarmate fysiologisch meer versleten pootgoed onder ongunstige omstandigheden wordt gepoot; zoals diep poten in een koude en natte grond. Het pootgoed verslijt sneller als het bij een hogere temperatuur wordt bewaard. In een gewas met onderzeeërs komt meestal een deel van het pootgoed niet op, een deel komt vertraagd en een deel komt normaal op.

In de intensieve veehouderij verstaat men onder ploffers genetisch geoptimaliseerde kippen (plofkippen) die in 6 weken slachtrijp zijn; Een oorspronkelijker vleeskip doet daar drie keer zo lang over.

In de tuinbouw is ploffers een verschijnsel waarbij dahliaknollen tijdens de stekproductie natrot wegvallen. De veroorzaker is de bacterie erwinia chrysanthemi, tot voor enkele jaren geleden alleen bekend in dahlia als veroorzaker van de bacterieverwelkingsziekte. Uitgaan van ziektevrij uitgangsmateriaal is de beste manier om van de ziekte af te komen.

Sinds een geruim aantal jaren is het verschijnsel ploffers bekend bij anemone blanda. Daarbij rotten de knollen zachtrot weg wat meestal met vreselijke stank gepaard gaat. Een ogenschijnlijk gezonde knol zal bij lichte druk tussen de vingers openploffen waaraan dit verschijnsel zijn naam dankt. De foto toont de knol van anemone blanda die door een aantasting van erwinia zacht wordt en uiteindelijk zelfs kan ploffen.

Appelbloemen kunnen door vorst in de bloeiperiode kapotvriezen. Vaak gebeurt het echter dat de bloemen door de vorst niet helemaal doodgaan, maar beschadigd raken. De beschadiging is te zien in de vorm van verruwing of vorststrepen op de vruchten. De vorststrepen worden in het fruitteeltvakjargon ook wel stropdassen genoemd. 

Koeien worden geslachtsrijp als ze zo’n 8 maanden tot een jaar oud zijn. Vanaf dat moment worden ze om de drie weken vruchtbaar ('tochtig'). De eisprong van één of enkele eitjes vindt aan het eind van deze periode (bronst of oestrus genoemd) plaats.

Tochtige koeien zijn voor mensen te herkennen aan het opzij dragen van de staart, zodat de kling goed zichtbaar is. Die is rood en gezwollen en er hangen vaak lange slierten helder, draderig slijm uit. Tochtige koeien zijn onrustig en beweeglijk, hun oren schieten heen en weer en ze plassen veel.

Het meest betrouwbare symptoom van tochtigheid is een reflex die een tochtige koe vertoont wanneer zij door een stier, ofwel door een andere koe, wordt besprongen. Als gevolg van die reflex loopt een tochtige koe niet weg als zij wordt besprongen, maar blijft zij staan. Die reflex bij koeien staat bekend als de zogenaamde stareflex (indien u gedetailleerde informatie over dit signaal van de bronst belieft, klik dan op de betreffende link). De bronst duurt niet lang; meestal minder dan een dag en soms maar enkele uren. Wie zijn koeien op het juiste moment wil laten dekken, moet dus goed opletten. Als er een stier tussen de koeien loopt, is dat gemakkelijker; de stier ziet al voor de bronst dat een koe vruchtbaar wordt. Hij loopt voortdurend achter zo’n koe aan (en omgekeerd) en likt haar kling (schede). Hoogdrachtige koeien reageren vaak op dezelfde manier op een koe die tochtig moet worden.

Wei is een bijproduct dat ontstaat bij de productie van kaas uit koemelk. Dit vloeibare bijproduct ontstaat door het stremmen van de melk na toevoeging van stremsel. De vaste bestanddelen, de wrongel, blijven over nadat de wei is afgetapt. De vloeistof heeft een geelgroene kleur en smaakt licht zuur.

In het verleden werd deze wei terug gestuurd naar de boeren als voer voor de varkens. Nadat men op de melkbussen op de fabriek schoon ging maken, wilden de boeren de wei niet meer terug hebben. Vanaf dat moment werd de wei een probleem voor de fabrieken.

In een aantal landen in Europa zag men al lang geleden in dat er in wei heel wat waardevolle bestanddelen zitten. Deze bedrijven begonnen wei te verwerken. Wei bevat ongeveer de helft van de melksuikers (lactose) (ten opzichte van koemelk) en daarnaast eiwitten, vitaminen en mineralen. Sinds vele Jaren zijn weiderivaten nu een waardevolle grondstof voor verschillende Industrieën.

Als gevolg van Infectieuze Bronchitis (IB) kunnen er afwijkingen aan de eischaal in de vorm van ringen, vouwen, lokale ruwheid of korrels op de eischaal optreden. Doordat het virus zich op meerdere plaatsen in de eileider vermeerdert, ontstaan op die plaatsen ontstekingen. De schaalvorming kan dan niet optimaal verlopen. De korrels zitten meestal op het stompe uiteinde van de eieren en worden door de kenners ook wel zandkoppen genoemd.